"Millet" cevherleri - Каталог файлов

Tütüncilerin diqqatına

Bütün dünyayı bir fabrika farz idersek, bu fabrikanıñ içinde bulunan çarhları döndüren quvetin para оlduğına kimseniñ şübhesi оlmasa kerektir. Evet, para evelden beri her şeyi yapub, yaptırub keldigi kibi, bundan sоñra da о kendi hakimiyetini saqlayacaqtır. Zaten, bugüniñ siyaseti tam manasıle iqtisadiy bir şekil alub kitmiş. Diger ahval-ı siyasiye tamamıyle siyaset-i iqtisadiyeñizile kidiyur.

Yeñi bir moda

Bu serlevhayı kören bir tatar qadını ise her şeyden evel şimdiye qadar Şeriat-i Muhammediyeniñ küçük bir müsaadesinden bоl-bоl istifadeye alışan erkeklerimiz yeñi bir istifade yolı – sıçan sоqağı dahimi buldılar? – der. Faqat, о telâş itmez! Çünki оnıñ itiqadınce Şeriat-i Muhammediye tatar qadınına hiç bir müsaadekârlıqta bulunmamış yaki о, kendi Şeriat-i Muhammediyeniñ küçük müsaadelerinden bоl-bоl istifadeye alışmamış, lâkin bu, оnıñ hayatını zeherleyen bir hata оlmış qalmış.

Ciligi tatımay: Ertege

Her yaqdan qaranlıq içinde yaldab çüremiz. Uzun qulaqdan bir talay haberler işitile: kene bolşevikler kelecek, Ukrainanen cenk olacaq, Qara deñizden ingiliz bayrağı körünecek, Rusiyede kene eski padişalıq tikilecek... Ne bileyim onı, biñ türlü türküler, milliy idareniñ bizim uyezddeki vekiline barmaz. «Siz halqnıñ aytqanına qaramañız, men de kerçek bir haber alamayım amma, siz onlarğa inanmañız!», deb bizni atqarıb cibere. Qayda baş uracağımıznı şaşırdıq. Eñ soñı ayda, dedim, şu işlerni yaqından varıb ögreneyim. Dünya qadar para masraf etib keldim. Şindi belli, bir künlik berberge varmaq içün bir yılnıñ ocalıq parası yetişmiy. Bu yıl evlenmekni de tüşüngen edim. Qana nasıl evleñirsiñ!..

İşpan hastalığı: Tekerleme

Ayaq, omuzlarım sanki sındırılıb alına edi, bir degirmen-taş qadar balabanlaşıb tumanlaşmaq başımnı birden birge patlab ortalıqqa cayraycaq belliy edim. Oquycılarımnen salıqlaşqanıma sevine, lâkin bir daha körüşüb olamayacağımnı tüşüngende yanıb qanlı yaşlar töke edim. Doktor kelib de elini sallab «A, qorqmañız: işpançıqdır!» deb külgende men içimden yahşı olğanım kibi bunıñ ne olğanını ögrenmege qarar bergen edim.

RUSİYEDЕ MİLLİYET VЕ İSTİQLÂLİYET CЕRYANLARI

В статье «Истоки народности и суверенитета в России» анализируется положение России конца XIX века. Это анархия, царящая в правительственном аппарате; ослабление доминирующего воздействия на маргинальные народы, которые входят в ее состав. А.С. Айвазов осмысливает семантическую двоякость революционных лозунгов, указывающих на право «народного самоопределения» Украины, Крыма, Польши и других граничащих с Россией национальных территорий.

QIRIM MÜFTİSİNİÑ NUTQI

Bizler şanlı ecdadımızın harabeleri içindeyiz. O, ecdad ki, merd idi, adil idi, yüksek idi. Evet, büyük ecdadımızın muqaddes abideleri arasındayız. «Dirileri yaşadan ölülerdir», ölülerin asarıdır. Bizler ölmiş dedelerimizin şanle, şerefle qazandıqları servet-i milliyeyi hüsn-i istimale qarar virdik. Bunıñ için de milliy tatar müzehanesi açmaya teşebbüs itdik.

MÜFTİNİÑ REDDİYESİ

Ben tatarların, tatar askerleriniñ, tatar batalyonınıñ mayıs 17-de Harbiye Naziri Kerenskiye virdigim dokladımda kendilerine muhafazalıq vazifesi tevdi idilmek şartıyle Qırıma kelmesine müsaade idilen Qırım Atlı Polkına qoşulmaq hususındaki bu umumiy arzu ve isteklerine istinaden, tatar batalyonına da Qırım Atlı Polkınıñ bir qısımını teşkil itdigi için aynı vazifeniñ yüklenmesini pek mantıqıy buldığımı meclise beyan itdim.

T. Kerim,E. Sakarya: Anthology of journalistic works published...

The project is a collection of classified culturological, social and political original Crimean Tatar newspaper articles ‘Millet’ where the conditions of Crimean Tatar democratic national liberation movement formation in XIX and XX cc. are considered. The research includes transliteration of Crimean Tatar and Arabic texts to Cyrillic alphabet; analysis of government and private newspaper periodicals development in Crimea; the study of problematic thematic Crimean Tatar periodicals of the period mentioned above. The genre, linguistic and style newspaper article peculiarities are regarded for dubia classification (works of unidentified authors) as well as manuscript and pseudonym deciphering; biography bibliographical reference manuals and terminological dictionary compiling. In general, the author of the project aims to work with over 400 newspaper articles of various genres; to introduce new culture devotees, to characterize the ideological press organ policy of the I Crimean Tatar Parliament in Crimea - "Millet”. As a result, inaccessible Arabic materials of the newspaper "Millet” ("Narod”) will be used as an educational manual in teaching ‘History of Crimean Tatar literature and language’, ‘Principles of Ethnic journalism in Crimea’.

T. Kerim, E. Sakarya: Kırımtatar gazetesi «Millet»te (1917-1920ss.) yayımlanan siyasiy konular üstünde yazılan eserlerin antolojisi

Söz konusu çalışma milli kırımtatar gazetesi «Millet»'in (1917-1920 ss.) kültürolojik ve sosyal-politik orjinal materyallerinin toplanması ve sistematize edilmesini gözde tutuyor. Bu materyallerde kırımtatarlarının XIX-XX asırlarda verdikleri kurtuluş mücadelesini çok açık yansıtılıyor. Buraya arap yazılı tekstlerin kiril yazısına transliterasyonu da giriyor; Kırım'da o zaman gözlenen devlet ve şahsi basın organlarınca gazete türünde bir basın organının çikmasına olan eğilim; bahsedilen dönemde kırımtatar gazete ve duvar matbuatının problematik ve mevzuat bakımından öğrenilmesi. yazarların. Politik ve ekonomik konular üzerine yazılı eserlerinin edebiy tür ve üslüb bakımından analizi. Müelliflerin takma adlarının ve şifreli yazılarının (kriptonim) deşifre edilmesi; makalelerle ilgili anlatımlı bibliografik göstergiç ve terminolojil sözlüğün yazılması. Genel olarak, müellif dörtyüzden fazla gazete makalesini tahlil etmek; günümüz kırımtatar ilminde az öğrenilen ve az bilinen kültür çalışanlarının isimlerinin bilim sahasına girdirmek; I Kırımtatar Parlamentosunun (1917 s.) ilk basılı organı olan «Millet» gazetesinin iç ideolojik politikasını araştırmak gibi vazifeleri üstleniyor. Neticede halka anlaşılmayan arap grafili materyaller anlaşılır hale gelecek ve yüksek okullarda kırımtatar edebiyatının tarihi ve gazetecilik esasları gibi dersler verilrken rahatlıkla kullanılabilecek.

Dobrucada tatar qardaşlarımız ve efkâr-i umumiye

Hal hazırda Dobrucada qırq biñ qadar bizim ırqan ve dinen qardaşlarımız olan asıl Qırımlı tatarlar vardır. Ben Dobrucanıñ eñ meşhür şeherlerinden olan Köstenceye vardığım zaman evelâ şeherin eşraf ve müfti ve qazı efendileriyle körüşdim, onlar ile müzakere ve müşavereye başladım.