1917. – № 47. – Avgust 24.

Bugün alman askeri ile keçmiş Riga şeheri, Petrograd ve Odessa limanlarından soñra Rusiyeniñ eñ birinci iskelesidir. Riga Baltıq deñizi sahilinde, Liflândiya vilâyetine mensüb büyük bir şeher olub «Doyna» suvınıñ harb sahilinde bulunıyur.

Riga eskiden yine nemse şeheri idi. Bu soñ zamanlarda yapılan bazı yeñi caddeleri müstesna olmaq üzere eski halını tamamen nuhafaza idekelmişdir. Eski Riga evelce qal’a idi. Soñraları qal’alar yıqılaraq, yerinde bağçalar, parklar yapılmışdı. Bu soñ 30-40 sene zarfında Riga pek büyüdi. 1850 senesinde Riga 3800 hanelik bir şeher iken, şimdi 20 biñ haneye çıqmışdır. 270 caddeden ibaret olan bugünki Riganıñ yalıñız 73-i eski şeherdir. 1850 senesi Rigada 61 biñ nüfus oldığı halda bugün 290 biñe yaqındır ki, bunıñ 140 biñi qadındır. İki yuz doqsan biñ nüfusdan yuzde 25-i rus, 47-si nemse, 37-i latış, biri eston ve 4-i başqa milletlerdir.

Rigada onı rus, ikisi katolik, 10-ı lüteran, ikisi yehudi olmaq üzere 24 kilisa var. İbtidaiy, idadiy ve aliy olmaq üzere 60 qadar hususiy mekteb ve pek çoq cemiyet-i hayriyeler ve imaretler vardır. 20 sene muqaddem Rigada 275 fabrika mevcud olub 60 million rublelik mal çıqarıyurdı.

Rigada kündelik ve haftalıq olmaq üzere 40-a yaqın gazeta ve jurnal çıqub, bunlardan yalıñız biri rusça, digerleri nemse ve latış lisanlarında çıqıyurdı. Rigada 35 matbaa, 45 kitabhane vardır. Şeherin iradına kelince, 300 biñ rubleye qarib olub masrafı da o qadar idi.

Riga şeheri Petrograddan soñra Baltıq deñizindeki limanların birincisi add idiliyurdı. Ve limandan dışarıya kiden başlıca mallar boğday, usküli ve üsküli urlığı, yumurta ve kereste idi. 1898 senesiniñ hesabına köre, Riga limanına bir senede 2785 aded vapur kirüb 2726 aded vapur kidiyurdı ki, bunlardan ancaq 500-i rus vapurı olub, digerleri hep ecnebiy bandırası altındaki vapurlar idi.

Riga limanınıñ yalıñız bir qusurı var idi ki, o da qış mevsiminde qaç ay qadar doñması (buzlaması) idi.