1917. – № 85. – Oktâbr 20.

Umumrusiye meclis-i müessisanına olacaq intihablara ancaq üç havtalıq vaqıt keldi.

Qırımda mevcud bütün siyasiy fırqalar ve ayrı milletler ve bu cümleden olaraq Qırım Müslimanlar İcra Komitesi de kendi namzed cedvellerini tertib iderek, vilâyet saylav Komissiyasına taqdim itdiler.

Keçenlerde dahi yazmış oldığımız kibi, namzed cedveli tertib idüb mahaline taqdim itmekle iş bitmeyur[1]. Cedvelimizde kösterdigimiz beş namzedden hiç olmazsa ikisiniñ keçirilmesi için hepimize çalışmaq hem de pek çoq çalışmaq, mübareze itmek icab idecekdir. Çünki her millet ve her siyasiy fırqa kendi namzedleriniñ saylanması için qanun dairesinde, yapılması mümkün olan ne varsa hepisini yapacaq her vastaya muracaat idecekdir.

Her siyasiy fırqanıñ maşuqları[2] Qırımın etraf-ı erbaasını dolaşaraq, meclis-i müessisanında her milletin huquqını ancaq kendisiniñ mensüb oldığı fırqa vekilleri müdafaa idebilecegini söyleyerek, öz namzed cedvellerine bir qaç rey ziyade alabilmeq maqsadıyle teşviqatda bulunub haqları iqnaa çalışacaqdır. Nitekim böyle teşviqatlara şimdiden başlanmışdır.

İşte, madamki iş böyledir, madamki her fırqa ve her millet meclis-i müessisana yalıñız kendi namzedleriniñ keçirilmesine çalışıyur, mübareze idiyur, bu halda bizim de çalışmamız, bizim de mübareze itmemiz lâzimdir.

Malüm oldığı üzere, Qırım Müslimanları İcra Komitesi intihab meselesinde hiç bir fırqa ile itilâf ve blok yapmayub mustaqil olaraq hareket itmeye qarar virmişdir. Qırımda ise saylavlara iştirak itmek haqqına malik tahminen 80-85 biñ tatar var. Eger birlik olaraq, [...][3] saylavlara iştirak idüb reylerimizi oktâbr 1-de sayladığımız, namzedlerimiz cedveline virsek, meclis-i müessisana iki mebus saylabilecegimize hiç şübhe yoqdır. Biz bu iki mebusı mutlaqa çıqarmaya çalışmalıyız. İkiden fazla olursa, o bizim kârımız, faqat ikiden eksik olmamasına çalışmalıyız.

İntihablara iştirak itmek haqqına malik olan her tatar, kerek qadın ve kerek erkek olsun, saylavlara qoşulub kendi namzed cedveline reyini virmek milliy, vatan-i maqaddes bir borcdır. Bu muqaddes borcı, bu milliy ve vatan-i vazifeyi ifa itmelidir. Vatana, millete borçlı qalmamalıdır. «Adam senede, saylavlara ben qoşulmasam da olur, bir reyin ne ehemmiyeti olabilir!..» diyerek işden çekilmemelidir. Bir ruble doldurmaq için bir kapik ehemmiyeti oldığı kibi, biz mebus keçirebilmek için bir reyin de büyük hem de pek büyük ehemmiyeti vardır.

Rus gazetalarında oqudığımıza köre, mülkdar ve zemindarlar fırqası müslimanlardan da rey alabilmek maqsadıyle altıncı sırada bir müsliman namzedi de qoydılar. Saqın böyle şeylere aldanmayalım. Böyle cedvellere rey virmeyelim. Kim bilir, belki oktâbr 1 ve 2-de umum qırımtatar vekilleri Syazdi tarafından saylanmış mebus namzedlerimiz cedveline qarşu kidecekler de olur. Böyle adamların sözlerine qulaq asmamalıdır.

Eger bizler haqiqaten güzel Qırımımızın aşqı, güzel vatanımızın evlâdı ve sahibi isek; eger bizler her taşı altında şanlı ecdadımızın mezarı bulunan, toprağı tatar şehidleriniñ qanıyle yoğurulan bu mübarek yeşil yarımadanıñ saadetini istersek; bu vatannıñ oğulları, o şanlı ecdadın torunları oldığımızı isbat idelim, eger sizler haqiqaten kendi işlerimizi kendimiz idare idebilecegimizi, irade-i milliyemizi yaşatabilmek seviyesine keldigimizi hem kendimize hem de başqa milletlere köstermek istersek, kendileriyle mübareze idecegimiz siyasiy fırqalara mağlüb olmamaya çalışmalıyız.

Vaqtıyle dahi bir çoq defa yazdığımız kibi, bu meclis-i müessisan intihabları her kes bilhassa qırımtatar için siyasiy bir imtihandır. Bu imtihanı tutabilmemiz lâzim. Faqat bu imtihanı haqqıyle tutabilmek için de imtihana diqqatle hazırlanmaq, kiçe-kündüz çalışmaq kerekdir. Eger bizler bu imtihanı tutamaz, bu siyasiy mübareze meydanından mağlüb çıqarsaq, o zaman mümeyyiz saffetiyle közleri zise dikilerek ne yolda imtihan tutabilecegimize diqqatle baqan başqa milletler:

«— Haydın, tatarlar, sizler henüz siyasiy imtihan tutabilecek seviyeye kelmemişsiñiz!.. Kidiñiz, çalışıñız, hazırlanıñız da soñra imtihana iştirak idiñiz!..» diyeceklerdir. Eger diger milletlerde bu accı sözleri, tatarın izzet nefisini ve ğurur-i milliyisini qıracaq bu cümleleri işitmek istemezsek, bütün varlığımızle, bütün mevcudiyetimizle intihablara itirak idüb reylerimizi ancaq-ancaq kendi namzedlerimiz cedveline vermeliyiz. Siyaseten de aqıl ve baliğ oldığımızı, kendi işlerimizi bütün manasıyle kendimiz köçürebilecegimizi işimizle köstermeliyiz.

Noyabr 12-de başlayacaq bu siyasiy imtihanı bizim nasıl tutabilecegimizi pek çoq közler baqmaqdadır. Bu közler arasında çıqası, fena nazarlı közler de var. Eger bu imtihanı tutamazsaq, yuqarıdaki accı, zeherli sözlere maruz qalacağız ve kendimizin siyasiy işlerde henüz çocuq oldığımızı köstermiş olurız. Bu imtihanda yañılmaq da mazeret sayılamaz. Mekteb imtihanlarında yañılan talebeniñ tekrar imtihan idilebilmesi bazen mümkün ise de, bu siyasiy imtihanda buña müsaade idilmeyur. İşte bunıñ için, yani noyabr 12, 13 ve 14-de tutacağımız imtihanda yañılmamaq için bu künden itibaren yapılması lâzim olan ne varsa hepisini yapmalı, imtihan meydanından şanlı bir ğalibiyetle çıqmaq için kicemizi kündüz iderek, çalışmalı ve imtihan meydanına ittihad, birlik silâhlarıyle silâhlanaraq kirmeliyiz.

Böyle yaparsaq, böyle hareket idersek, hepimiz ittihad, birlik silâhıyle silâhlanub bir hedefe, yañlış bir hedefe doğrı kidersek ne mağlüb olurız, ne de başqa milletlerden yuqarıdaki accı sözleri işidiriz...