Zemstvo ve sehim saylavları
1919. — № 48. — Fevral 28.
Bir millet ve memleketni
köçürmek içün bir talay idareler qurulur. Bu idareler o millet ve memleketniñ
her türlü işlerini baqar. Onıñ baş yazısı çızarlar: mekteb-medreseler açar,
yollar yasatır, hastahaneler qurar, poşta-telegraf ve telefonını tüzüşdirir,
rahatlığını qorçalar, kerek olsa asker toplar, cenk açar ve daha bunday
şiyler...
Halq hakim olğan yerlerde
bu işlerni yapacaq kişilerni halqnıñ özi saylar.
Bu yaqınlarda bizim Qırımımızda
bunday saylavlardan ikisi birden olacaqdır. Bunlardan birincisi zemstvo
sayavları, ikincisi sehim saylavlarıdır.
Zemstvoğa saylanacaq
kişiler memleketimizniñ işleklik, medeniy ve yarıqlandırıcı işlerini
baqacaqdır. Zemsvolarnıñ bir memleketde ne qadar büyük rol oynağanını uzun
uzadıya yazmaq içün biz kerek körmiymiz. Bunı tatarnıñ eñ çet bir köyinde
oturğan eñ qara bir tatar bile añlay. Biz bunı bu satırlarda […] bu qadarçıqnen
eske ketirib taşlamaq ve bu yolda bütün tatarlarnıñ közlerini açıb çalışmasını
yalvarmaq istiymiz. Bu hususda çalışılacaq eñ birinci noqta davuş vereceklerden
hepisiniñ adlarını kitib yazdırmaları ve saylav küninde qalmayıb öz qaydlarını
közetecek adamlarğa davuş taşlamalarıdır.
Her taşlanmağan davuşnıñ
tatar içün pek büyük zararı vardır. Bunı ocalarnıñ ve milletniñ ileri
kelgenleriniñ halqlarğa añlatmaları kerekdir.
Biz yuqarıda zemstvolarnıñ
memleketniñ işleklik, medeniy ve yarıqlandırıcı işlernen oğraşacaqlarını yazğan
edik. Lâkin bu işlerni körecek adamlar millet tarafından saylanğanları içün
ehemmiyetli zamanlarda bunlar daha başqa hususlarda da qararlar verib olurlar.
Hepimiziñ aqılındadır ki, Solomon Krım hükümetini iş başına ketirgenler bu
zemstvo adamları olğandır. Eger o zaman zemstvodaki muçeler, azalar arasında bizim
tatarlardan da olğan olsa, bugünki hükümetni qurğan adamlarnıñ hiç olmasa birer
cüziy tatarlardan olacaq edi.
Bütün Qırım sayesine
saylanacaq kişiler ise Qırım içün siyasiy, medeniy ve daha başqa türlü ne qadar
işler olsa, hepisini baqacaq ve qarar verecekdir. Bu, memleketdeki idarelerniñ
eñ üst ve eñ çoq küçke malik olğan bir idaresidir. Buña Qırımnıñ "baş yazısı”
demek kerçekden de caizdir.
Bunıñçün de eñ birinci
çalışılacaq noqta yuqarıda zemstvolar içün aytqanlarımızdır.
Ana, millet ve memleket
içün bu qadar ehemmiyetli olğan bu saylavlarğa, eger eski day başqaları
tarafından ve başqalarınıñ faydalarına qurban kitmek istemese, tatarlarnıñ da
bu yolda çalışması kerekdir.
Ey, tatar aqam, bunı pek
yahşı tüşün ve oña köre tırış! Başqa hususlarda eñ büyük düşman tanığan
milletdaşlarıñle bu hususda birleş, millet ve memleket işiniñ her türlü
işlerden yüksek olğanını unutma. Tek öz faydañı közetib ayırı bir talay
cedveller tertib etme. Davuşlarnı dağıtma! Cedvellerni mümkün olğanı qadar,
birleşdirmege çalış! Bizim tatar halqı haman hep bir boydandır ki, o da fuqare
ve cahil boyıdır. Bizde başqa milletler kibi daha başqa boylar çıqmadı. Onıñçün
milletni sevgenlerden hepisiniñ bu boyğa qoşulması kerekdir.
|