Siyasetnen
oğraşmağa qatiy olaraq qarar vergen edim. Şindige qadar bu qararım tutub
keldim. Lâkin memleketimizde adam yoqsızlığı meni bu soñ zamanlarda «Millet»
gazetasınıñ başında qalmağa mecbur etdi.
Bir
ğazetanıñ başında oturmaq, onı köçürmek qolay bir şiy dügül. Onıñ bir çoq
yaqlardan bir talay mesuliyetleri var:
Birincide,
Tañrınıñ qatında mesullik. Çünki bir gazeta muqaddes bir minber demekdir. Ondan
aytılğan sözler uydurulub-uydurulub aytılmay. Eliñi köksiñe qoyacaq, vicdannıñ,
göñliniñ emir etkeni day aytacaqsıñ. Her kün seni diñlegen oquyıcılarına doğrı,
haq yolını köstermege borclısıñ. Hiç bir zaman Sırat-ı mustaqim’den, yani bütün
dinlerniñ emir etken doğrı Tañrı yolından ayıtılmaycaqsıñ. Halbuki bu yolunı
körmek, her kün içün gazetada bir baş hutbe hazırlamaq qolay işlerden tügül.
İkincide
de, doğrı yolnı köstermek, insanlarnı baht ve saadetke alıb kitmek de Tañrınen
irilişken hükümetniñ qatında mesulsiñ.
Gazetanıñ
başına keçkenden berli iki bağatır kelip menden elyazı alayatalar.
- El qoy mınavu kâğıtğa!
- O nedir?
- Oqu da añla!..
Er
qaysın, Qırım hükümeti baş direkleri toplanğanlar. Bilmem qaçıncı nomeralı bir
qarar çıqarğanlar, bu qararğa köre, göñülli orduğa qarşı, soyuzniklerge qarşı,
asker alınmasına qarşı, bilmem daha nelerge qarşı yazı yazmaycaqsıñ. Yazdıñmı,
başın cellâd!.. Demek başıñ cellâd tügül ama, ana oña yaqın bir şiy!.. Bilmem,
biñlernen ruble ceza vereceksiñ. Yaki yıllarca kitib bastırıqda yatacaqsıñ!
Sivri
qaleminden başqa bir şeyiñ yoqki, bundan qorqmayıb erişib yazğaysıñ! Olğan
olacaq malıñ yıllarnen oğraşıb – o da özinden başqa kimse bir kapik itmeycek.
Bir qaç defteriñ var – onı da kelib alsalar, işte qaldıñ yıp-yıp elle, kendiñ.
Başqa nege bazanacaqsıñki!..
Men
milletimin faidesini körüb ta köyniñ de keñ yalından keteyim, milletim meni
kelib qurtarır, deycek olsañ, özini bu hususda qurban etken Çelebicihan efendi
qatil-i kefeninen közüniñ ögüne kelib otura. Millet içün çalış, halq içün bütün
varlığıñı ver, haqiqatı, doğrını kösterecekmen, deb boğazıñ yırtılğance qadar
bağırıb çağır... O seni borazan diñlegenday diñler, kimerde söger, kimerde
maqtar, lâkin ayağın bir çoqura tayıb kitdimi, o, arqasını çevirir, elini
sallab uzaqlaşır. Ana, o zaman çürü zindanlarda!..
Ne
ise, bundan da qorqmaz edik. Ölüm-ölüm, qaza-qaza, dep soyuzniginde olsun,
göñülli ordusında olsun, Solomon aqayında olsun ¾
kimde olursa, olsun. Körgen haqsızlıqlarını yazar, qalemini qanğa boyar edik.
Lâkin bundan da ne çıqarki!.. Artıñdan küçik eliñde taqatıñ olmağandan soñ,
ağustos böcegi day çırıldab oturğandan ne fayda ketirib olursıñ?!. Bir kün
kelir, boğazını sıqarlar, zavallı masüm balalar içün hazırlanğan kitablarıñı
yazmağa vaqıt taşlamazlar. Yengil bir sabah yeli kibi kelmiş-keçmiş olursıñ,
bir kiçkene yapraqnı bile qıbırdatmay coyulır kitersiñ.
Men,
yazmaq, çalışmaq istiymen, lâkin çalışqan tarlamda istiymen ki, bir terek
yetişsiñ. O terek halqqa hiç olmazsa, bir köletke, bir salqın bersin... Halqda
küç-taqat kelsin, halq tirilib, haqsızlıq ve qanunsızlıqlarğa qarşı başını
büküb oturmasın!
Bunıñçün
da halqda añlav küçiniñ uyanması kerekdir. İşte bu sebeblerden ötrü, men,
gazeta haqqında yarın da bir maqale yazğandan soñ, ister-istemez siyasetnen
oğraşmağa mecbur etken bu baş yazıcılıq işinden çekilmem. Bir qaç vaqıtlardan
berli qoparılğan ertegelerime, bala ve halq kitablarıma kene qayta, ve millet
oğrında her kün zeherli tuzlar yutqan ve sessiz-sessiz, çalışqan matbaadaki
işçi arqadaşlarıma kene varıb qavuşam.
| 
