1917.
– № 47. – Avgust 24.
Dünki resmiy cebr, Riga havalisiniñ tehlükeye maruz
qaldığı için boşadılmasına emir virildigini bildirmişdi. Dimek, iki seneden
beri qarşusında bulunub da rus askerleri tarafından içeri bıraqılmayan düşmana
artıq Riga qapusı da açıldı. Düşman askerleri bütün Baltıq boylarınıñ eñ büyük
ve merkeziy bir şeheri olan Rigaya da kiriyurlar.
Evet, qorqunç, müdhiş saat da çalmış! Riganıñ
düşman tarafından işğal idilmesi ve «Doyna» hatınıñ yarılması yalıñız bir
ehemmiyet-i maneviyeyi degil, belki siyasiy ve harbiy büyük bir ehemmiyeti de
haizdir. Riganıñ kitmesiyle Petrograd yolı dahi açıldığı kibi, alman
askerleriniñ Baltıq boyı Rusiyeniñ paytahtına doğrı ilerilemeleriniñ de pek
şübheli bir vaziyetde bulunan Finlândiya ahvalına büyük tesiri olacaqdır.
Evet, artıq soñ saat da çaldı! Riganıñ düşman eline
keçmesiyle Riga körfezindeki rus donanmasınıñ da halı tehlükede qalmış oluyur.
Zira, Körfezde bulunan rus donanmasınıñ Riga ile münasebatı kesileceginden
qaçmaya mecbur olacaq. Faqat, qaçabilecekmi? Çünki iki ateş arasında qalmışdır.
Evelce düşman Riga körfezindeki rus donanmasını yalıñız deñizden ve havadan
tehdid idiyurdı. Şimdi ise hem qaradan hem deñizden hem de havadan tehdid
itmekdedir.
Evet, artıq dehşet virici saat urdı!.. Çünki Rusiye
devleti vücudınıñ baş, dimağı müsabesinde olan Petrograd dahi bından böyle
tehlükeye maruz qalıyur. Petrogradın tehdid idilmesi Rusiye vücudınıñ
başını-dimağını tehdid dimekdir. Eger bu baş, ve dimağ mefluc bir hala kelirse,
bütün Rusiyeniñ de mefluc olması lâzim kelecekdir. Bu ise Rusiye için ölümden,
ölmekden daha fenadır.
Evet, soñ saat da artıq çaldı. Çünki Riganıñ suqutı
alman askerine Petrograd yolını açıyur. Petrograd yolınıñ açılması, paytahtı
tehdid idiyur. Paytahtın tehlükeye maruz qalması ise bütün Rusiyeyi tehdid
idiyur. Eger düşman şimdi ayn zamanda hem qaradan hem deñizden yürümeye
muvaffaq olursa, yuqarıda dahi didigimiz kibi, ateşlenmek üzere bulunan
Finlândiya dahi tutaşacaq, alevlenecekdir!.. Bu hala qarşı ise Finlândiyanıñ
qomşusı olan ve çoqdan beri Rusiyeden «Alandiya» adasını almaq isteyen İsveç
dahi seyirci qalamayacaqdır. İsveçin de finnlerle, almanlarle birlikde harekete
başlayacaqları pek muhtemeldir.
Evet, Rusiye taliyni hal idecek – soñ müdhiş saat
çaldı!..
Eger Rusiye ordusında çökmiş bugünki itaatsızlıq,
ruhsızlıq, intizamsızlıq, vatana muhabbetsizlik devam iderse, rus efkâr-i
umumiyesi bütün bu felâketlere, bu müdhiş darbelere evelki kibi, soğuq qanle
baqarsa; memleketin haman her tarafında, her köşesinde baş köstermiş açlığın,
bahalılığın ögi alınamazsa; rus kadetleri İstanbul, boğazlar ve Ermenistan
hayalından vazgeçmezlerse; rus demokratiyası da haqiqaten demokrat oldığını
kösterecek sadasını çıqarmaz, yüksetelmezse, bütün Rusiyeniñ tehlükeye maruz
qalacağına şübhe yoqdır.
Faqat, ordu hasta hem de müdhiş bir suretde
hasta... Tedaviysi müşkül... Uzaq işi de hasta... Vesait-i naqliye de hasta...
İdare de hasta... Hükümet de hasta... Elhasıl her şey hasta, her iş hasta,
bütün memleket hasta... Hastanıñ hastayı baqması, tedaviy idebilmesi ise mümkün
degildir. Bu halda yalıñız maneviy bir ilâç qalıyurki, o da keçenlerde
söyledigimiz üç harfdan murekkeb bir kelimeli duadır!
| 
