Bügün Petrogradda vuqua kelmekde olan qanlı hadiseler beklenilmez bir şey degildir. «Bolşevikler» buña çoqdan hazırlanmaqda idiler. Hükümet-ı muvaqqata da bunı pek eyi biliyurdı. Faqat, muayen ve qatiy bir siyasete malik olamadığından o hadiseler ögini alabilmedi. Bolşevikler iyül 3-5-de kördikleri adem-i muvaffaqiyetden soñra, bütün quvetlerini toplayaraq büyük hazırlıq kördiler. İşe başlayacaqlarını açıqdan açığa söylediler. Nihayet, oktâbr 24-de işe başladılar. Hükümet-i muvaqqatayı indirmek için muharebe açdılar.

Hazırda Petrograd caddeleri al qana boyandı. Saraylar bombardıman idildi. Hükümet-i muvaqqata azalarınıñ kâffesi tevqib idilüb, Petropavlov qalesine yerleşdirildi. Yalıñız baş ministr Kerenskiy kendisini tevqif olunmaqdan qurtarabildi. Faqat, mevqi iqtidar bolşeviklerin eline keçdimi, keçmedimi, qatiy olaraq malüm degil.

Petrograd hadiseleri haqqında telegraf Ajansı pek az malümat viriyür ise de, artıq çoqdan beri beklenilen «Qardaşlar Muharebesi»ne başlandığına şübhe yoqdır. Eger bu muharebeniñ ögi tezlikle alınmazsa, paytahtda zuhur itmiş bu qanlı hadiselerin bütün vilâyetlere de sirayet idecegi pek muhtemellidir.

Bu halda bizle ne yapmalıyız? Evelki kibi merkezden, paytahtından kelecek talimatlarımı bekleyecegiz? Eger orada mevqiy sağlam, siyaseti açıq ve qatiy bir hükümet olaydı, tabiiy, ondan kelecek talimatı beklerdik. Faqat, bugün öyle bir hükümet yoq. İhtimal ki, bundan böyle paytahtından vilâyetlere iki dürlü talimat kelecekdir. Eger bu talimatlar mücibi hareket idilecek ise, çoqdan beri felâket deryasında, müdhiş dalğalar arasında çalqanmaqda olan devlet sefinesiniñ bir qayaya çarpdırılub batırılacağı ihtimalından uzaq degildir.

Altı-yedi aylıq tecribe qatiy olaraq bize kösterdi ki, muhtelif milletlerden müteşekkil bu büyük memleket artıq merkezden basılacaq knopkalarle idare idilemeyur. Memleketin her tarafında baş köstermiş ihtilâl ve anarşiniñ ögi merkezden kelecek talimatlarle alınamayur. Bilakis, anarşi daha ziyade artıyur, sulh ve asayiş daha ziyade bozılıyur. Nizam ve intizam daha ziyade ihlâl idiliyür.

Bu halda eger vilâyetler anarşiniñ ögini alabilmek için ne kibi tedbirler ittihaz idilmesi hususında merkezden kelecek talimatı bekleyecek olursa, qaç künden beli Petrofrad caddelerinde aqqan qanlar yarın Rusiyeniñ her tarafında da aqacaqdır. Artıq merkezden bir şey beklenilemez. Merkez tamamen quvetden, nüfuzdan, itibardan düşdi. Merkez artıq ihtilâl ve anarşi menbi oldı. Bügün merkez degil, vilâyetlere talimat virebilsin, o kendisi bile yardımı vilâyetlerden bekleyur.

Böyle oldıqda, bizim fikirimizce, her oblast, her vilâyet kendi idare ve taliyni kendisi baqmalıdır. Bazı komissarların didigi kibi, Petrograddan kelecek emirler, talimatlar beklenilecek olursa, bütün vilâyetlerin de ateşler, basqınlar, cinayetler, felâketler içinde qalacağına şübhe yoqdır.

Eger her oblast ve vilâyet bilhassa kenar vilâyetlerin idaresini o vilâyetlerin kendi ehalisi öz eline alırsa, bugün bütün memleketi tehdid itmekde olan anarşi tehlükesiniñ ögi qolaylıqle alınır ve merkez dahi ağır bir yükden, müşkül ve mesul bir vazifeden qurtulmış olur.

Biz bugün başqa dürlü yol, başqa dürlü çare köremeyurız. Bunıñ için her oblast ve vilâyetde sulh ve asayiş muhafazası, nizam ve intizamın yaşadılması isteniliyursa, her vilâyet ve oblast öz mahalliy idareleriyle idare idilmelidirler. Aksi taqdirde paytahtda patlayan topların yarın bizim Qırımda da patlayacağına şübhe yoqdır. Nitekim, Melitopolde ve Melitopol uyezdinde patlayğı kibi.

Eger Qırımımın idaresini kendi eline almış Vilâyet Komissarlığı Qırım yarımadasını haqqıyle idare idemezse, bugün Melitopole qadar kelmiş «Qardaşlar Muharebesi» yarın «Perekop»ı keçerek Qırıma da kelecekdir. Muharebeniñ ibtidan beri Rusiyede nisbeten sulh ve asayiş bozulmamış. Nizam ve intizamı muhafaza idilekelmiş bir yer var ise, o da ancaq Qırım idi. Bu hususda Qırımlılar ancaq qırımtatarına medyundırlar.

Eger Vilâyet Komissarlığı qaç ay muqaddeminde oldığı kibi, bundan böyle dahi Qırım Müslimanları İcra Komitesiniñ teşebbüslerine qarşı kidecek olursa, qırımtatar atlı polkınıñ Qırıma könderilmemesi hususında merkeze telegraflar yağdırırsa, çoq keçmeden Qırım yarımadası da ihtilâller, anarşiler içinde qalacaqdır ki, bundan kelecek mesuliyet tamamen komissarlığa ve komissarlıq tarafdarlarına aid olacaqdır.

Qırım muhafaza idilmelidir. Qırımın sulh ve asayişı bozulmamalıdır. Eger Vilâyet Komissarlığı bu hususda kendisinde acz his idiyursa, Qırımın idaresini, Qırımın taliyini Qırımın kendi oğullarına bıraqmalıdır. Qırımı Qırımlılardan başqa hiç kimse anarşiden qurtaramaz. Qırımı Qırımlılar qadar kimse sevmez, kimse muhafaza idemez. Qırım Müsliman İcra Komitesi ne suretle olursa olsun, tezlikle qırımtatar polkını Qırıma ketirmelidir. Tatar Atlı Polkı Qırıma kelmeyince, Qırımda sulh ve asayişın muhafaza idilebilecegi pek şübhelidir.

Eger devlet beş ay muqaddem vilâyet başında bulunan kadetler Qırım Müsliman İcra Komitesiniñ teşebbüslerine qarşu kitmeyeydi bugün atlı polkımız Qırımda bulunacaq ve Qırımlılar da rahat qalble iş ve küçleriyle mesul olacaqlardı.

Faqat, hayflar olsun ki, o zaman komissar efendi Qırım Müsliman İcra Komitesiniñ o teşebbüslerine başqa mana virdi, askerlerimizin böyle kelmesine mani oldı. Ümid ideriz ki, Qırım Müsliman İcra Komitesiniñ bu defaki teşebbüsi neticesiz qalmaz.

Añladığımıza köre, Qırım Müslimanları İcra Komitesi askerlerimizin tezlikle Qırıma ketirilmesi için soñ defa olmaq üzere bir kere daha hükümet-i muvaqqataya muracaat itmiş ve şayed bu talabı noyabr ibtidasına qadar isaf idilmezse, Qırım Atlı Polkını kendi iradesiyle qırıma ketirecegini bildirmiş. Dimek, yaqında polkımız kelecekdir.

Faqat, polk kelinceye qadar bizler ne yapmalıyız? Bekleyüb durmalıyızmı?..

Hayır!.. beklenilecek zaman degildir, bugün Qırımda (qadın komiteleri müstesna olmaq üzere) 120 qadar teşkilâtımız var. Bu teşkilâtlardan her biriniñ vazifesi öz qarye, qasaba ve şeherlerini anarşiden muhafaza itmekdir. Aqşamları mezkür teşkilâtlar öz azaları miyanından qarağullar çıqartmalı, köy, şeher ve qasabalarnıñ muhafazasını onlara teslim itmelidir. Zira, böyle anarşi zamanında bazı bedefkârların köylerde, qasabalarda gürültü çıqarmaya, ehaliyi telâş ve heyecana düşürmeye qalqışmaları ihtimalı vardır. Buña meydan virmemek için milliy teşkilâtlarımızdan her biri kendilerine tertib iden vazifeleri yapmalıdır.

Tekrar idiyurız, bugünki vazifemiz memleketimizin sulh ve asayişını muhafaza itmek, halqımızın burnını qanatmamaq, onların rahat qalbilerini temin itmekdir. Bunı bizlerden başqa yapacaq yoqdır. Bunı ancaq bizle yapabilecegiz. Qırımı anarşiden ancaq qırımtatarı muhafaza idebilecekdir.