1917.
– № 25. – İyül 30.
Bu
nüshamızın ikinci sahifesinde derc idilmiş hususiy telegrafdan dahi
añlaşılacağı üzere Qazanda umum Rusiye müslimanları, umum Rusiye müsliman
uleması, bütün Rusiye müsliman askerleri ictimaileriniñ 22 iyülde Fevqalâde
Müttehid Meclis Müzakereleri olub ve Meclisde İdil boyı,
yani merkeziy Rusiye ve Sibirya müslimanları için kemal-i tantana ile milliy ve
medeniy muhtariyet ilân idildi. Müessesan
cemiyetiniñ açılmasına baqmadan, müslimanlara aid ne qadar diniy, miliy ve
medeniy işler var ise hepisini kendi ellerine almaya qarar virildi.
Biz
şimaliy qan ve din qardaşlarımızın bu ilân ve qararlarını bütün hissiyatımızle,
ruhımızle tebrik ider, selâmlar ve ileride yine bu sahada daha büyük ve tarihiy
adımlar atacaqlarına ümid var oldığımızı beyan ideriz.
Faqat,
şurasını da söylemeliyiz ki, milliy ve medeniy muhtariyet meselesinde ilk adımı
atan yine qıtası küçük, faqat tarihiy ehemmiyeti pek büyük olan Qırım
yarımadası olmışdır. Evet, Qırım müslimanları milliy ve medeniy
muhtariyetlerini Qazandaki kibi büyük debdebeler, tantanalarle ilân itmemişler
ise de, aprel beşden itibaren büyük diniy, milliy ve medeniy işlerini öz
idarelerine alaraq, onı yalıñız sözleriyle degil, dört aydan beri
yapakeldirleri işleriyle köstermekdedirler.
Bugün
Qırımda müslimana aid hiç medeniy, milliy, diniy hatta ictimaiy ve siyasiy bir
müessese ve mesele yoqdır ki, Qırım müslimanlarınıñ Merkeziy ve Mahalliy
Komiteleriniñ ellerinde olmasun. Qırımda tatarın bütün diniy, milliy ve medeniy
işleri tatarın elindedir. Qırım Müslimanları Merkeziy Komitesiniñ Qırımın her
tarafında açdığı 48 mahalliy Komiteniñ Merkeziy Komite ile olğan münasebat ve
muhaberatı ana lisanında icra idildigi kibi, mahkeme-i şeriye ve İcra
Komitesinde virilen qararların protokolları da ana dilinde yazılmaqdadır.
Bu
satırlarla dimek isteyurız ki, milliy ve medeniy muhtariyet Qırımda Rusiyeniñ
her yerinden muqaddem mevqi-i file qonılaraq, dört aydan beri
yaşadılakelmekdedir ve bundan böyle dahi yaşadılacaqdır. Binaenaleyh, milliy ve
medeniy muhtariyetli qırımtatarlar Şimaliy qardaşlarınıñ milliy ve medeniy
muhtariyetlerini tebrik iderek, bütün mevcudiyetleriyle onları alqışlar ve: «Yaşasun
Şimaliy qardaşlarımızın milliy ve medeniy muhtariyetleri!»dir.
Qazanda
üç Syezdin Müttehid Meclis Müzakeresi ötede-beride mürtecilerin irticaiy
hareketleriyle hür Rusiyeniñ hürriyetini tehdid itmekde ve onı tehlükeye maruz
qılmaqda oldıqlarını nazar itibara alaraq, umum Rusiye müslimanlarını inqilâbcı
demokratiya ile sıqıy münasebatda bulunmaya davet itmeyi qarara aldığı kibi,
aynı zamanda ölmiş Devlet Dumasıyle sura-yı devletin dirilmesine çalışanlara
qarşuda protestosını beyan idiyur zira, bu iki müesseseniñ dirilmesi mürteciler
için bir istinadgâh olacağına hic şübhe yoqdır. Mezkür müesseselerin yeñiden
dirilmesi hususında olan teşebbüslere başda inqilâbçı hükümet-i muvaqqata ve
amele, askerler vekilleri Şurası olmaq üzere umum inqilâbçı halqlar darbe
indirmelidir.
Üç
Müsliman İctimaiy Müttehid Meclisiniñ bu qararlarına dahi iştirak iderek,
onları selâmlarız.
|