Tabiiy, bu qadar büyük, bu qadar yüksek tüşünceni boynına alıb dağıtmaq bir gazetada o qadar yüksek ve o qadar ciddiy olmaq kerekdir. Onıñçün bu ğazetanı köçürgen Pasmannik[2] aqaynıñ çırayı her zaman çatıq ve her zaman açuvlıdır. O ğazetasında öyle-böyle şiylernen oğraşmaz. Gice-kündüz tüşüngen bu qartallı Rusiyeni kelib qurtarmaları, bir talay çıplaq bacaq millet ve halqlarnıñ ellerinden alıb özlerine vermeleri içün munafıqlarnıñ qapularında dolaşıb yalvarır, "aman keliñiz, siz kelmeseñiz, bizim elimizdeki ehli qalem qırılacaqdır!..”, deb bağırır. Bu büyük oğraşuvlarnıñ arasında o tabiiy kiçkene bir milletçiklerniñ çibin kibi bızıldavlarına qulaq asmaz. Büyük ve bölünmez Rusiyeni meşrutiyetli bir suretde tiriltmek içün ortağa atılıb bu tüşüncesiniñ yerine ketirilmesi içün Qırımda başlamaq istegen Solomon aqay hükümetiniñ tatar idarelerini tintdirmesi üzerine tatar glasnıyları tarafından protesto etilmek meselesi şeher dumasında baqılğan bir zamanda bu Pasmannik aqay "efendiler bu soy tintüvler birincide orus qanunına, ikincide de büyük padişalıqlarnıñ bizim bu añanelerine uyğundır. Aqılıñızdamıdır ki, İngiltere hükümeti kibi eñ serbest bir hükümet bile öz eli astında olğan İrlandalılarnıñ öz milliy haqlarını qorçalamaq ve öz qullarına almaq istegenleri içün onlarnı ne kibi bir yollar ve usullarnen basdırdı, onıñçün siz öziñizniñ haqqıñızda olğan bu soy hareketlerge boyun egmeli ve hiç ses çıqarmamalısıñız!..”, degenden bir qaç kün soñ bu haqlı tintüv haqqında ses  çıqarğan, yazğan yaki protesto etken kişilerniñ, cemaatlarnıñ ve yahud milletlerniñ Qırım hükümeti tarafından cezalandırılacağını da ilân etken edi.

Bu Pasmannik aqay yehudiy millet mazlumesine mensübdir, amma kadetdimiz, eski Rusiyeni eski biçiminde tiriltmege çalışır. Tabiiy her milletden çeşid türlü partiyalarğa bağlı olğan bir talay kişiler tapılır. Bizim tatarlardan da vardır kadetler. Yalıñız başda ESSER[3], soñ ESS de ve bolşevik zamanında bolşevik, şindi de "Tavriçskiy golos” gazetasında yazı yazğan bizim kadetlerimiznen başqa milletlerniñ kadetleri arasında şu farq vardır ki, onlar qaysı partiyağa mensüb olsalar olsunlar, öz miletleriniñ haqlarını körür ve qorçalar. Bizimkiler ise onı körür ve baltalar ala. Bu Pasmannik aqay ciddiy gazetanıñ etrafında satır başına pek çoq paralar verib bunday tatar kadetlerini başına toplay ve özi bunday kiçkene işlernen oğraşmasa da onlarnıñ oğraşıb tatar milletiniñ yaşavı haqqında meydanğa ketirgen qıymetli yazılarını gazetasında basa.

"Tavriçeskiy golos”da bu tatar kadetlerinden birisiniñ bundan bir qaç ay burun yazğan bir yazısında "bu tatar milleti degen milletniñ quf ve quvuş[4] bir teleke olğanını, onıñ bütün yapqan işleriniñ tek bir tanğırtıdan ibaret bulunğanını, qurultay, murultay degen şiylerni bir üfürüb taşlağanıñ kibi eski Duhovnıy pravleniyasına varıb baylanacağını ve bunıñçün bunlarğa asıl ehemmiyet vermek caiz olmağanını...” ve daha bunday bir talay şiyler yazğan ve "Tavriçeskiy golos”da bunı büyük harflernen basqan edi.

Lâkin böyle demese de bu kadet aqay ve onıñ arqadaşları tatar milletini elden kene taşlamaylar. Ara-sıra satır toldırmaq içün olsa da kene yaza ve büyük balaban delillernen isbat etmege çalışalar ki, tatar milletiniñ özi qozı kibi bir halqdar, pek yahşıdır, pek itaatlıdır, aytılğan her lafnı diñler, kösterilgen her işni yapar, lâkin onı başdan çıqarğan, yekib cürgen bir qaç adamlardır. Onlarğa qurultaycılar derler, işte, asıl ne yapsa bu qurultaycılar yapa, onlar o zavallı milletni minib cüreler. Tatar milleti asılında onlarnı tanımay onlarnıñ degeninden tatar milletiniñ haberi bile yoq.

Bir çoq vaqıtlar "Tavriçeskiy golos” gazetası bu avalarnı çaldı, meydanını hazırladı ve eñ soñı tatar milletiniñ bu avalarğa oynab oynamaycağını sınab qaramaq içün bir qaç tecribeler de yaptırdı Qırım hükümeti nazirlarından birisi "baqayıq tatar milleti bizim yapqanımıznımı aruv köre, yoqsa siziñ yapqanıñıznımı?”, deb tatar idarelerini ve tatar halqınıñ saylağan adamlarını bir sarsıb qaradı. Lâkin o yañılğan edi. Yañlışını añladı. Çünki tatar milleti öz sesini çıqarıb köstergen edi. Bundan başqa bir çoq fırsatlarda, saylavlarda daha bu kadet aqaylarnıñ hiç bir şiy añlamay. Tek gürültüge oynay degen bu tatar milleti öz haqlarınıñ qaysı yaqda olğanını, öziniñ kimniñ artından kitmesi doğrı olğanını, kimni saylaması kerek olğanını añladığını kösterdi.

— Bu quşdır, dedi

Lâkin onlar kene susmadılar, eñ yahşı çare ınlarnıñ yapqanına indemesek, susmaq ve yalıñız türtüb, üfürüb taşlamaq olğanını aytmaq bu yehudiy kadetniñ qanatı astındaki tatar kadetleri kene aytdı, kene bağırdılar.

— yoq, men taşdır, dedimmi — taşdır, dediler. Ve bunı isbat itmek içün başqa bir yol izleşdirdiler.

Şindi onlar bir qaç vaqıtlardan berli tatar milletinen hiç bir ilişigi olmağan bu qurultaycılarnıñ tatar milletini nasıl aldatqanlarını, onlardan cıyılğan paralarnıñ nasıl aşağanını yazmağa başladılar. Lâkin tatar milletiniñ saylağan teftiş (yoqlav) komissiyası onlarnıñ bu seslerini de qapatdı.

Qarayıq, bundan soñ onlar nasıl bir yol daha qıdıracaqlar.

Quş uçdı, öziniñ taş dügül, quş olğanını kösterdi. Lâkin onlar,

— uçsa da taşdır, uçmasa da taşdır, deb bağıracaqlarmı?