Fransızlarnıñ Qırımnı işğal eteceklerine Qırımğa bolşeviklerni cibermiyeceklerine, ve şindilik kirseler bile bir qaç vaqıt soñ quvub çıqaracaqlarına dair olğan haberler bu künlerde sıq-sıq aytılmaqdadır. Bu soñki haberniñ doğrı olmaq ihtimalı da vardır. Lâkin bunıñçün de biraz beklemek kerekdir.

Tatar klubınıñ eñ büyük tileklerinden birisi bilgi ve yaşavca artda qalğan halqlarımıznıñ tüşüncelerini açmaq, baqış tögereklerini aydınlatmaq ve keñişletmekdir. Bu tileknen bu şindige qadar bir qaç bilgi aytuvlar aytıldı. Lâkin klubnıñ öziniñ yeri olmağanından bunlar tüzgün bir suretde devam etalmadı. Şindi klub binası bir parça […t…ğa] qoyulğanından bu bilgi aytuvlarğa tüzgün bir suretde devam etilmek istenile.

Öziñe olub keçken bir çoq şeylerni bildirgeni kibi, olacaq yaki oldırılması tüşünülgen işlerini de bildirir, qara-qara furtınalarnı haber berir, onlardan nasıl etib qurtulması kerek olğanını añlatır. Onıñ keskin baqışları eñ çıtırmanlıq, eñ qara qafalarğa kirib, onlarnıñ ne day tüşüngenlerini, insanlar içün ne kibi zeherler hazırlağanlarını aytar ve küneşli qafalarnıñ nurlu yarıqlarını da kösterir, sizni aydınlatır

Tañrınıñ qatında mesullik. Çünki bir gazeta muqaddes bir minber demekdir. Ondan aytılğan sözler uydurulub-uydurulub aytılmay. Eliñi köksiñe qoyacaq, vicdannıñ, göñliniñ emir etkeni day aytacaqsıñ. Her kün seni diñlegen oquyıcılarına doğrı, haq yolını köstermege borclısıñ.

Aqmescidniñ her mahallesinde, hatta her şesinde degenday bir orus kitabhanesi tapıla. Satın almağa vaqtı olmağanlar bu kitabhanelerge kite, oturub oqıy, yaki ayda berecekleri biraz para qarşılığında kitab alıb faydalana soñ kene qaytaralar. Bu kitabhanelerde gazet, jurnal ve zaman-zaman çıqqan broşüralar da tapıla.

Aqmescid zemskiy upravası muçelerinden Fettah Abdurrahman efendi bunı bir yıl qadar evel biznin tilge çevirgen. Basdırmaq içün bizniñ cemaatımızğa berdi. Bu soñ zamanlarda qırımtatarlarnıñ arasında da "Cemaat tükânları” adıyle her yaqda bir kob kerekliler cıyıntıları açıldı. Bundan bir çoqlarnıñ orusça  yazılğan "Yol-kitab”ları olsa da tatarcaları yoq.

Bu künlerde çevre-yaqımızda olayatqan bazı hallar maña tatarnıñ bu yuqarıda hikâye etilgen masalını hatırlata bere. Eger "Tavriçeskiy golos” gazetasınıñ tatarlarğa dair yazılğan yazılarını oquğan olsañız, bu tekerleme belki siziñ esiñizge de kelgendir

Zemstvolarnıñ memleketimizniñ eñ iş körer, eñ çalışqır ve halqnen eñ yaqından baylı olğan bir müessese olğanını tüşünecek olursañ, tatarnıñ bu müesseselerğe öz sayısına köre muçe saylanmasında ğayret köstermesi hepimizi sevindirecekdir. Qırımtatar şindige qadar bir müesseselerden pek az faydalanıb olğandır. Bir taraftan eski orusnıñ bastırıqlı idaresi, bir yaqdan tatarlarda oquv ve añlav küçüniñ azlığı bizim bunlardan faydalanmamızğa qora çwkib otura edi. Büyük orus almaşınuvı eski basdırıqlı idareni köterdi ve tatarnıñ añlav küçüni ziyadeleşdirdi.

Qırımıñ altın yalılarından bir yerçikde otursañ da Qara deñizniñ seniñ ayaqlarıñı kelib ohşağan dalğaçıqlarından sorasañ, onlarnıñ arasındaki Tuna özeni tamlaçıqları maña pek çoq işler, pek çoq haberler aytar, seni eski zamanlarğa doğrı çekib kötürir. Anda sen Almaniya, Avstriya, Sırbıstan ve daha bunday bir talay padışalıqlarnıñ arasında Macaristan adlı bir padişalıqnıñ hallarını da körürsiñ

Siyaset degen şiy o pek şingen, pek oynaq ve pek qaçıcı bir şiy. O kişini külünç hallarğa qoya. O öyle körünüşler köstere ki, kişi onlarnıñ qaşısında özini külmekden alamay. Meselâ, evelden ehudiy olğan yerde aş bile aşamağan Poruşkeviç kibi efendilerniñ bazı siyasiy tüşüncelerden ötürü şindi yehudilernen sarılışıb öpüşmeleri kibi